Ngày 21/5 tại Hà Nội, Đại sứ quán Na Uy, Innovation Norway, Bộ Nông NN&PTNT Việt Nam và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã phối hợp tổ chức Diễn đàn trực tuyến với chủ đề phát triển nuôi biển quy mô công nghiệp ở Việt Nam.
Diễn đàn là dịp để các bên trao đổi thông tin và chia sẻ kinh nghiệm về những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của ngành công nghiệp nuôi biển. Trong đó, có quy hoạch và xây dựng chính sách quản lý nhà nước, bao gồm cả chính sách tín dụng, đào tạo nguồn nhân lực và dạy nghề, các giải pháp công nghệ xanh và thông minh để giúp doanh nghiệp đầu tư và đóng góp vào sự phát triển của ngành theo hướng hiệu quả, bền vững và bảo vệ nguồn lợi biển.
Sự kiện là cơ hội tốt để các doanh nghiệp Na Uy và Việt Nam kết nối chuyên môn và duy trì quan hệ, xích lại gần nhau và chuẩn bị phương án/kế hoạch hợp tác trong tương lai.
Phát biểu khai mạc diễn đàn, Đại sứ Hoàng gia Na Uy tại Việt Nam, bà Grete Lochen chia sẻ: “2021 là một năm đặc biệt đối với Na Uy và Việt Nam. Hai nước đều rất tự hào về quan hệ hợp tác song phương trong lĩnh vực thủy sản suốt thời gian qua. Na Uy có nhiều kinh nghiệm và bề dày trong phát triển kinh tế thủy sản, nuôi cá hồi công nghiệp là một thế mạnh cũng như thương hiệu nổi tiếng của Na Uy. Na Uy rất thiện ý cùng Việt Nam thúc đẩy hơn nữa trong việc phối hợp phát triển nuôi biển công nghiệp có quy mô lớn”.
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho rằng: “Trong 4 thập kỷ qua, Na Uy đã hỗ trợ cho ngành Thủy sản Việt Nam nhiều kiến thức về kỹ thuật, kinh nghiệm quý, có tính thực tiễn cao. Hợp tác giữa hai nước đã mang lại những lợi ích to lớn cho nền kinh tế hai bên cũng như góp phần làm sâu sắc thêm mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đặc biệt chú trọng đến xây dựng chính sách và kế hoạch nhằm phát triển kinh tế biển nói chung và nuôi biển nói riêng. Tháng 3/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển thuỷ sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó định hướng phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển thành một lĩnh vực sản xuất hàng hóa, tạo khối lượng sản phẩm lớn phục vụ chế biến xuất khẩu và tiêu thụ nội địa. Khuyến khích phát triển nuôi trồng thủy sản quy mô công nghiệp ở các vùng biển mở.
Để hiện thực hóa định hướng này, Bộ NN&PTNT đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Đề án phát triển nuôi biển đến năm 2030, với mục tiêu cụ thể: Đến năm 2025, diện tích nuôi đạt 280.000 ha, thể tích lồng nuôi 10,0 triệu m3, sản lượng nuôi đạt 850.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 0,8 – 1,0 tỷ USD. Đến năm 2030, diện tích nuôi đạt 300.000 ha, thể tích lồng nuôi 12,0 triệu m3, sản lượng 1,45 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,8 – 2,0 tỷ USD.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đã tiếp tục khẳng định nuôi biển công nghiệp sẽ phát huy tốt vai trò kinh tế, tận dụng tối đa tiềm năng, lợi thế quốc gia ven biển, đồng thời còn mang ý nghĩa quan trọng đối với bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản của Việt Nam. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận tại diễn đàn rằng, ngành nuôi biển của Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức và hạn chế.
Một là hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho nuôi biển, nhất là nuôi biển công nghiệp còn hạn chế, chưa được đầu tư.
Hai là cơ chế chính sách phát triển nuôi biển chưa đủ mạnh để kêu gọi, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia, nhất là các doanh nghiệp lớn có năng lực đầu tư đồng bộ.
Ba là khoa học công nghệ trong sản xuất giống còn hạn chế; nhỏ lẻ, manh mún. Công nghệ nuôi, hệ thống lồng bè, công nghệ phụ trợ cho nuôi biển phù hợp với thời tiết Việt Nam chưa phát triển, nhất là phục vụ nuôi ở các vùng biển xa…
Ngoài ra, nghiên cứu thức ăn chưa đáp ứng yêu cầu, chủ yếu sử dụng cá tạp, dễ gây ô nhiễm môi trường. Dịch bệnh trong nuôi nhuyễn thể, tôm hùm chưa được kiểm soát. Lao động tham gia nuôi biển thiếu hiểu biết về khoa học kỹ thuật, thiếu kinh nghiệm trong vận hành và hạn chế về ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường.
Tại diễn đàn, nhiều tham luận của Việt Nam và Na Uy đã được thể hiện cụ thể. Na Uy đã giới thiệu rất nhiều công nghệ, cũng như kinh nghiệm trong nuôi biển, công nghệ lồng nuôi thân thiện với môi trường…Một số doanh nghiệp, tổ chức cũng đã gửi câu hỏi và đưa ra những quan điểm của mình trong chiến lược phát triển nuôi biển tại Việt Nam
Ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch VCCI, Giám đốc Chi nhánh VCCI Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, nguồn nhân lực là yếu tố vô cùng quan trọng để phát triển thành công ngành nuôi biển công nghiệp. Đảm bảo có được một đội ngũ công nhân có chất lượng, biết làm chủ công nghệ 4.0 và máy móc kỹ thuật đặc thù của ngành và đáp ứng được các yêu cầu đặt ra của doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản quy mô công nghiệp là mục tiêu mà VCCI-HCM và Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam (VSA) theo đuổi trong một chương trình đào tạo nguồn nhân lực đầu tiên cho ngành nuôi biển công nghiệp phối hợp với Liên đoàn Giới chủ Na Uy (NHO) trong 2 năm qua.
Kết thúc diễn đàn, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân nhấn mạnh: Nuôi biển quy mô công nghiệp là một giải pháp để thực hiện được những mục tiêu của Chiến lược phát triển thủy sản của Việt Nam giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2045. Vì vậy, những bài học thực tế như áp dụng công nghệ cao, đầu tư nuôi biển của doanh nghiệp Na Uy sẽ rất hữu ích cho việc phát triển bền vững nuôi biển quy mô công nghiệp của Việt Nam.
Nhân dịp này, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đại diện cho Bộ NN&PTNT Việt Nam cùng bà Trini Danialsen Quốc vụ khanh đại diện Bộ Công thương và Thủy sản Na Uy đã ký kết Ý định thư về Tăng cường và Phát triển Hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản trên biển.
Trên cơ sở bản Ý định thư được ký kết, hai bên sẽ tạo điều kiện và hỗ trợ cho các cơ quan quản lý, các đơn vị nghiên cứu và doanh nghiệp hai nước tiếp tục tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực phục vụ cho phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển, như: chia sẻ và hỗ trợ về thực thi pháp luật và đổi mới công nghệ; tăng cường năng lực và hợp tác nghiên cứu; thúc đẩy thương mại, hợp tác đầu tư của khu vực tư nhân; khuyến khích trao đổi các đoàn doanh nghiệp và tham gia các hội chợ/triển lãm về phát triển nuôi trồng thủy sản.
Thu Minh