Năm 2025 chứng kiến sự “bứt phá” mạnh mẽ trong hoạt động khuyến nông thủy sản của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (TTKNQG) trên khắp cả nước. Nhiều mô hình nuôi trồng hiện đại được triển khai góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hướng đến phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu.
Đa dạng phương pháp tiếp cận
Để duy trì đà tăng trưởng và giải quyết những thách thức đặt ra, đặc biệt là vấn đề năng suất, dịch bệnh và biến đổi khí hậu, TTKNQG đã và đang triển khai hàng loạt các mô hình nuôi trồng thủy sản (NTTS) tiên tiến trên phạm vi cả nước. Với sự phối hợp chặt chẽ của các Trung tâm Khuyến nông địa phương và sự hưởng ứng tích cực từ cộng đồng người nuôi, những mô hình này đang từng bước “lan tỏa” hiệu quả.
Năm 2025, TTKNQG tập trung vào việc đa dạng hóa các đối tượng nuôi trồng thủy sản, không chỉ giới hạn ở các loài nuôi truyền thống như tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá tra, cá basa mà còn mở rộng sang các loài có giá trị kinh tế cao và giàu tiềm năng như cá lóc, cá điêu hồng, các loài nhuyễn thể (ngao, sò, ốc), và các đối tượng bản địa có giá trị. Điều này giúp người nuôi có nhiều lựa chọn, giảm thiểu rủi ro khi thị trường có sự biến động.
Bên cạnh đó, TTKNQG cũng chú trọng đổi mới phương pháp tiếp cận khuyến nông. Thay vì chỉ tập trung vào việc chuyển giao kỹ thuật đơn thuần, các mô hình trong năm 2025 được xây dựng theo hướng tích hợp, toàn diện. Trong đó ưu tiên ứng dụng khoa học công nghệ, đẩy mạnh áp dụng các công nghệ mới vào NTTS như hệ thống nuôi tuần hoàn (RAS), nuôi biofloc, sử dụng chế phẩm sinh học, công nghệ thông tin trong quản lý ao nuôi, giúp tăng năng suất, giảm chi phí và bảo vệ môi trường.
Xây dựng các mô hình liên kết giữa người nuôi, doanh nghiệp chế biến và tiêu thụ, đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng và tăng cường tính cạnh tranh. Triển khai các mô hình nuôi trồng thân thiện với môi trường, giảm thiểu sử dụng hóa chất và kháng sinh, thích ứng với tình trạng xâm nhập mặn, nước biển dâng và các tác động tiêu cực khác của biến đổi khí hậu.
Ngoài ra, TTKNQG còn thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo, tham quan mô hình để trang bị kiến thức và kỹ năng mới cho người nuôi, giúp họ tự tin áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thực tế sản xuất.
Mô hình tiêu biểu và hiệu quả thực tế
Thời gian qua, nhiều mô hình NTTS do TTKNQG triển khai đã và đang cho thấy hiệu quả tích cực, được người dân và chính quyền địa phương đánh giá cao.
Điển hình tại các tỉnh ven biển miền Trung như Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh trong nhà kính đã chứng minh được tính ưu việt. Với mật độ thả nuôi cao gấp nhiều lần so với phương pháp truyền thống, hệ thống tuần hoàn khép kín giúp kiểm soát tốt các yếu tố môi trường, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh và nâng cao năng suất lên đến 30-40 tấn/ha/vụ. Mô hình này không chỉ mang lại lợi nhuận cao cho người nuôi mà còn giảm thiểu tác động đến môi trường tự nhiên.
Tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long như An Giang, Đồng Tháp, mô hình nuôi cá lóc trong bể composite ứng dụng công nghệ biofloc đang trở thành xu hướng. Mô hình này không chỉ tăng năng suất cá lóc mà còn giảm chi phí sản xuất và hạn chế ô nhiễm môi trường.
Tại các vùng ven biển bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn như Cà Mau, Bạc Liêu, mô hình nuôi luân canh tôm – lúa tiếp tục được TTKNQG đẩy mạnh triển khai. Đây là hệ thống canh tác bền vững, tận dụng điều kiện tự nhiên để vừa nuôi tôm trong mùa khô, vừa trồng lúa trong mùa mưa, giúp tăng thu nhập trên cùng một đơn vị diện tích, cải tạo đất và hạn chế dịch bệnh. Các giống lúa chịu mặn và quy trình nuôi tôm thích ứng với độ mặn biến đổi được chuyển giao cho người dân, giúp họ ổn định sản xuất trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
Tại các vùng biển như Quảng Ninh, Thái Bình, Bến Tre, TTKNQG chú trọng phát triển các mô hình nuôi các loài nhuyễn thể (ngao, sò, ốc) theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường và hướng đến đạt các chứng nhận quốc tế như ASC. Các quy trình nuôi được cải tiến, giảm thiểu tác động đến hệ sinh thái biển, quản lý chặt chẽ chất lượng con giống và môi trường nuôi, đảm bảo sản phẩm an toàn vệ sinh thực phẩm và có giá trị gia tăng cao trên thị trường.
Thách thức và định hướng
Mặc dù các mô hình NTTS của TTKNQG đã đạt được những thành công đáng khích lệ, tuy nhiên vẫn tồn tại một số thách thức như nguồn vốn đầu tư ban đầu cho các mô hình công nghệ còn cao, việc nhân rộng mô hình còn gặp khó khăn ở một số địa phương do điều kiện tự nhiên và tập quán canh tác khác nhau, sự liên kết giữa người nuôi và doanh nghiệp đôi khi còn lỏng lẻo.
Lãnh đạo TTKNQG thăm mô hình nuôi cá giò bằng lồng tròn HDPE tại Khánh Hòa. Ảnh: ST
Trong thời gian tới, TTKNQG tập trung định hướng huy động sự tham gia của các doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ và cộng đồng vào hoạt động khuyến nông. Xây dựng các kênh thông tin trực tuyến, ứng dụng di động để cung cấp kiến thức và tư vấn kỹ thuật cho người nuôi một cách nhanh chóng và hiệu quả. Đảm bảo đội ngũ cán bộ có đủ trình độ chuyên môn và kỹ năng để triển khai các mô hình tiên tiến. Tạo ra những mô hình thành công để người dân có thể học hỏi và làm theo. Học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có nền thủy sản phát triển để áp dụng vào điều kiện thực tế của Việt Nam.
Năm 2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong hoạt động khuyến nông thủy sản của TTKNQG. Việc triển khai đa dạng các mô hình nuôi trồng tiên tiến đang góp phần quan trọng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và tính bền vững của ngành thủy sản. Những thành công bước đầu không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người nuôi mà còn góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, hướng đến một tương lai phát triển thịnh vượng cho ngành thủy sản nước nhà.
Thùy Khánh
Nguồn: https://thuysanvietnam.com.vn/lan-toa-hieu-qua-tu-cac-mo-hinh-nuoi-trong-thuy-san-tien-tien/
