Tại bang Oregon (Mỹ), một mô hình nuôi nhím biển độc đáo đang mở ra hướng đi kép: khôi phục hệ sinh thái biển và khai thác món ăn cao cấp trong ẩm thực toàn cầu.
OoNee Sea Urchin Ranch, một startup nông nghiệp biển, đang phát triển các “nông trại container” sử dụng công nghệ RAS (hệ thống tuần hoàn nước khép kín), nhằm biến loài nhím biển hoang dại thành nguồn nguyên liệu vàng cho ngành sushi.
Từ giặc phá rừng tảo
Từng bị ví như “gián” hay “zombie của đại dương”, nhím biển đang sinh sôi mất kiểm soát dọc bờ Tây nước Mỹ và nhiều vùng biển châu Á, tàn phá các khu rừng tảo bẹ – hệ sinh thái quan trọng dưới đáy biển. Vấn nạn này bùng phát từ một thập kỷ trước, khi sự ấm lên của đại dương khiến sao biển – thiên địch của nhím biển – gần như biến mất, để lại các “bãi hoang nhím biển” kéo dài hàng trăm năm.
Trớ trêu thay, chính loài sinh vật bị ghét bỏ này lại sở hữu phần trứng cam (gọi là uni) – món ăn “thượng hạng” trong thực đơn sushi. Theo Business Research Insights, thị trường sushi toàn cầu năm 2024 đạt 5,85 tỷ USD và dự kiến tăng gần gấp đôi vào 2033. Trong đó, uni được đánh giá là món có tiềm năng sinh lời cao nhất.
…đến kho báu ẩm thực
CEO Aaron Huang cho biết OoNee đang thu gom nhím biển “zombie” – đói ăn, không còn tạo trứng – từ vùng biển Nam Oregon, rồi nuôi vỗ béo chúng trong các container RAS dùng nước biển nhân tạo. Hệ thống khép kín này giúp kiểm soát tuyệt đối chất lượng, không cần giấy phép phức tạp và dễ dàng triển khai ở bất cứ đâu.
Mỗi container dài 25 feet có thể thu hoạch uni sáu lần mỗi năm, đạt sản lượng hàng chục nghìn gram. Giá bán sỉ từ 80–150 USD cho mỗi phần 200 gram – đủ để hoàn vốn trong vòng hai năm.
OoNee còn có tham vọng đặt các “nông trại container” ngay gần nhà hàng sushi lớn như ở Las Vegas, nơi nhu cầu cao và yêu cầu khắt khe về độ tươi. Giải pháp này giúp rút ngắn chuỗi cung ứng, không cần dùng chất bảo quản mà vẫn giữ được chất lượng tối ưu.
Giải pháp sinh thái
Theo chuyên gia Luke Gardner (Sea Grant California), nhím biển có thể sống hàng năm trời không ăn nhưng vẫn phá hoại môi trường – trong tình trạng “zombie” vô dụng với thị trường. Nhưng khi được nuôi dưỡng đúng cách, chúng bắt đầu tạo lại phần thịt quý. Một thợ lặn giỏi có thể thu được tới 450 kg nhím biển/ngày – nếu thị trường uni phát triển, người khai thác sẽ có thêm động lực giúp dọn sạch các “bãi nhím biển”, góp phần khôi phục thảm tảo bẹ.
OoNee kỳ vọng hoàn tất thử nghiệm thương mại sớm để tiến tới nhượng quyền công nghệ. “Muốn làm điều gì đó bền vững, trước hết phải khiến nó sinh lời thật nhanh,” Huang nhấn mạnh.
Trong lúc đó, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục tối ưu công thức thức ăn cho nhím biển nuôi, với hy vọng tạo ra sản phẩm uni đạt chất lượng ngang – thậm chí vượt – so với ngoài tự nhiên, nhưng đồng đều và ổn định hơn nhiều.
Tuấn Minh
Theo GlobalSeafood
